Türkiye’nin Ulusal Atık Yönetimi Stratejisi ve Eylem Planı (2025–2035) yayımlandı.
Belge, çevre politikalarında önümüzdeki on yıla yön vermeyi hedefliyor. Ancak plan, sürdürülebilirlik vizyonunu yansıtsa da uygulama ve katılım açısından bazı soru işaretleri barındırıyor.
Gerçek bir dönüşüm, yalnızca teknik düzenlemelerle değil; bilimsel veri, katılımcı süreçler ve su merkezli bir bakış açısı ile mümkün olabilir.
♻️ Planın Öne Çıkan Eksiklikleri
1️⃣ Katılım sınırlı:
Stratejinin hazırlanma sürecinde akademi, sivil toplum ve özel sektörün yeterince yer almadığı görülüyor. Çevre politikaları, ancak ortak akıl ve bilimsel diyalogla kalıcı hale gelebilir.
2️⃣ Veri eksikliği:
Atık miktarları ve geri dönüşüm oranlarına ilişkin mevcut veriler hâlâ dağınık ve güvensiz. Sağlam bir veri zemini olmadan, hedefleri ölçmek ve ilerlemeyi görmek neredeyse imkânsız.
3️⃣ Eylem gecikmesi:
En önemli uygulamaların 2035 sonrasına bırakılması, dönüşümün aciliyetini göz ardı ediyor.
İklim krizi beklemez. Her gecikme, maliyeti büyütür.
4️⃣ Tek kullanımlık ürünlerde yüzeysel yaklaşım:
Yalnızca kullanımın azaltılması değil, üretimin yeniden tasarlanması gerekiyor. Gerçek değişim, kaynağında başlar.
5️⃣ Plastik atık ithalatı:
Türkiye hâlâ plastik atık alan ülkelerden biri. Bu durum hem çevresel riskleri hem de yerli geri dönüşüm kapasitesini baskılıyor. Kendi atığını yönetemeyen bir ülke, döngüsel ekonomiye geçemez.
💧 Atık Yönetiminin Unutulan Boyutu: Su
Atık yönetimi genellikle plastik, kağıt ve enerji üzerinden tartışılır;
oysa su, tüm üretim ve tüketim zincirinin görünmeyen merkezindedir.
Bir yarım litrelik plastik şişe üretmek için yaklaşık 3 litre su harcanır.
Üstelik bu şişeler, doğaya karışarak yine su kaynaklarını kirletir.
Yani suyu doğru yönetmeden, atığı gerçekten azaltmak mümkün değildir.
🌿 Çözüm: Döngüsel Ekonomi ve Akıllı Su Yönetimi
Gerçek sürdürülebilirlik, yalnızca geri dönüşüm değil; atığı hiç oluşturmamak üzerine kuruludur.
Bu yaklaşımın öncü örneklerinden biri, yerli mühendislik ürünü Viamola çözümüdür.
Viamola, plastik şişe kullanımını ortadan kaldıran, IoT destekli su istasyonlarıyla hem çevreye hem ekonomiye değer katıyor.
- ♻️ Tek kullanımlık plastikleri devre dışı bırakır.
- 💧 UV ve mineral filtreleme ile temiz, güvenli içme suyu sağlar.
- 🌱 IoT altyapısı sayesinde su tüketimini ve karbon azaltımını ölçer.
- 🤝 “Askıda Su” programıyla dezavantajlı bölgelere ücretsiz su ulaştırır.
Bu model, hem yerli üretim hem de sosyal etki yönüyle yeni çevre politikalarının somut bir örneğidir.
🚀 Sonuç: Geleceği Kâğıtta Değil, Suda İnşa Etmek
Ulusal strateji, önemli bir adım.
Ancak sürdürülebilir dönüşüm yalnızca belgeyle değil, veriyle desteklenmiş, suya dayalı, katılımcı uygulamalarla mümkündür.
Gerçek çevre politikası, kaynağı koruyarak, atığı önleyerek ve yenilikçi yerli çözümleri destekleyerek başlar.
💧 Suyu korumak, geleceği korumaktır.
Viamola bu geleceğin yerli, ölçülebilir ve sürdürülebilir adımıdır.
